Επιλογή υποδήματος ασφαλείας
Συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με διάφορες ερωτήσεις όπως: Μπότες ή χαμηλά παπούτσια; Δέρμα ή καουτσούκ; SB ή S3; Υπάρχουν τόσες πολλές ιδιότητες που αναγράφονται σε μια ετικέτα υποδημάτων ασφαλείας και εμφανίζονται ως σύμβολα, που συνήθως αγνοούνται από τους χρήστες. Τελικά ξέρουμε τι να επιλέξουμε και τι είδους προστασία ταιριάζει στις ανάγκες μας;
Ο κίνδυνος
Κάθε είδους εργασία, επιφέρει ορισμένους κινδύνους οι οποίοι ενδέχεται να διαφέρουν από τον ένα χώρο εργασίας στον άλλο. Μερικοί είναι προφανείς και εύκολα αναγνωρίσιμοι ενώ άλλοι είναι καλά κρυμμένοι. Τέτοιοι κίνδυνοι μπορεί να είναι:
• Υγρές επιφάνειες
• Θερμές και κρύες συνθήκες
• Ολισθηρές επιφάνειες
• Ηλεκτρισμός
• Κοψίματα και τρυπήματα
• Αντικείμενα που πέφτουν από ύψος
• Σταγονίδια λιωμένου μετάλλου
Πολλοί από τους κινδύνους που αναφέρθηκαν παραπάνω, μπορούν να προκύψουν αυτόνομα ή ταυτόχρονα. Είναι απαραίτητο να τους αναγνωρίσουμε και να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε πιθανά ατυχήματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τραυματισμό ή ακόμη και να αποβούν μοιραία.
Κανονισμοί ΕΕ
Τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των υποδημάτων δοκιμάζονται σύμφωνα με το πρότυπο EN ISO 20344:2011 και οι προδιαγραφές απόδοσης δίνονται σε ένα σχετικό σύνολο προτύπων μέσων ατομικής προστασίας (ΜΑΠ):
• EN ISO 20345: 2011 για υποδήματα ασφαλείας
• EN ISO 20346: 2014 για προστατευτικά υποδήματα
• EN ISO 20347: 2012 για επαγγελματικά υποδήματα
Σε αυτό το άρθρο, θα αναφερθούμε μόνο σε υποδήματα ασφαλείας, τα οποία χωρίζονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
• Κλάση Ι: Όλα τα υποδήματα από δέρμα ή άλλο υλικό (εκτός από καουτσούκ και πολυμερή)
• Κλάση II: Όλα τα υποδήματα από καουτσούκ ή πολυμερές υλικό
Ο όρος υποδήματα ασφαλείας μπορεί να αναφέρεται σε χαμηλό παπούτσι, μποτάκι, μπότα μισού γόνατος, μπότα ύψους γονάτου ή μπότα μηρού. Το ευρωπαϊκό πρότυπο (EN ISO 20345: 2011) καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν τα υποδήματα για να θεωρούνται υποδήματα ασφαλείας και ορισμένα πρόσθετα χαρακτηριστικά που μπορεί να έχουν τα υποδήματα ασφαλείας. Για να είναι ευκολότερη η σήμανση ενός υποδήματος ασφαλείας, υπάρχει μια κατηγοριοποίηση με τους πιο ευρέως γνωστούς συνδυασμούς βασικών και πρόσθετων απαιτήσεων, όπως θα δείτε παρακάτω:
| Κατηγορία | Βασικές Απαιτήσεις | Πρόσθετες Απαιτήσεις |
| SB | Για κλάση Ι ή ΙΙ | – |
| S1 | Για κλάση Ι | – Κλειστή περιοχή φτέρνας – Αντιστατικές ιδιότητες – Απορρόφηση κραδασμών στη φτέρνα – Αντίσταση ολίσθησης σε έλαια και πετρελαιοειδή |
| S2 | Για κλάση Ι | S1 + Αντοχή σε διείσδυση και απορρόφηση νερού |
| S3 | Για κλάση Ι | S2 + Αντοχή στη διάτρση Σόλα με αυλακώσεις |
| S4 | Για κλάση ΙΙ | – Κλειστή περιοχή φτέρνας – Αντιστατικές ιδιότητες – Απορρόφηση κραδασμών στην περιοχή της φτέρνας – Αντίσταση ολίσθησης σε έλαια και πετρελαιοειδή |
| S5 | Για κλάση ΙΙ | S4 + Αντοχή στη διείσδυση Σόλα με αυλακώσεις |
| SBH | Υβριδική υπόδηση |
Όσον αφορά την αντίσταση ολίσθησης, υπάρχουν 2 μέθοδοι δοκιμής που την καθορίζουν. Υποδήματα ανθεκτικά στην ολίσθηση σε δάπεδο από κεραμικά πλακάκια με NaLS φέρουν σήμανση SRA, ενώ τα υποδήματα ανθεκτικά σε μεταλλικό δάπεδο με γλυκερίνη φέρουν σήμανση SRB. Εάν τα υποδήματα περάσουν και τα δύο τεστ, τότε φέρουν σήμανση SRC.
Τα υποδήματα ασφαλείας σημαίνονται με τον αριθμό του προτύπου ΕΕ (EN ISO 20345: 2011), το σύμβολο κατάλληλο για την παρεχόμενη προστασία (SB έως S5) και ορισμένες άλλες πληροφορίες όπως: μέγεθος, σήμα αναγνώρισης κατασκευαστή, τύπος σχεδιασμού του κατασκευαστή, έτος και τουλάχιστον το τετράμηνο της κατασκευής. Εάν υπάρχουν άλλα πρόσθετα σύμβολα όπως Ci ή Fo κ.λπ., ο κατασκευαστής πρέπει να παρέχει αποδεικτικά καθώς και επεξήγηση στις οδηγίες χρήσεις.
Επιλέγοντας το σωστό ΜΑΠ
Για αρχή το σημαντικότερο όλων είναι να αναλύσετε τους κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ο χρήστης στο χώρο εργασίας. Μερικές χρήσιμες ερωτήσεις, θα ήταν:
• Το περιβάλλον εργασίας είναι εσωτερικό ή εξωτερικό;
• Υπάρχουν συνθήκες όπως ζέστη, κρύο, βρόμικο δάπεδο, ιδιαίτερος τύπος εδάφους;
• Σε ποιους κινδύνους εκτίθεται ή μπορεί να εκτεθεί ο χρήστης;
• Πόσο συχνά έρχεται αντιμέτωπος με αυτούς τους κινδύνους;
• Ο χρήστης έχει συγκεκριμένες απαιτήσεις;
• Υπάρχουν ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει;
Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η ασφάλεια έρχεται πάντα σε συνδυασμό με την άνεση. Ο χρήστης δεν θα φοράει το ΜΑΠ του, ακόμα και αν γνωρίζει την αναγκαιότητά του, εάν δεν είναι εργονομικά σχεδιασμένο και άνετο. Κάθε άτομο είναι διαφορετικό όπως και οι απαιτήσεις τους στην επιλογή του κατάλληλου υποδήματος. Περιττό να αναφέρουμε πως ο τελικός χρήστης θα πρέπει να φοράει τα υποδήματα για 8-10 ώρες, οπότε θα πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί όταν πρόκειται να τον καθοδηγήσουμε και να ακούμε πάντα τι έχει να πει.